1. Privacy: data wordt sneller en makkelijker blootgesteld
AI-systemen hebben veel data nodig. Vaak zijn dat ook persoonsgegevens, bijvoorbeeld klantgegevens, gebruikersgedrag of locatie-informatie. Daarmee wordt het voor hackers extra aantrekkelijk om deze data te stelen. Maar ook zonder kwaadwillenden kan het misgaan: als data niet goed wordt afgeschermd, of als er met datasets gewerkt wordt die mensen toch herleidbaar maken, dan is er sprake van een privacyrisico.
Wat kun jij doen?
- Houd bij welke data je verzamelt en gebruik alleen wat echt nodig is.
- Maak data onherleidbaar waar mogelijk (denk aan pseudonimisering).
- Controleer regelmatig of je nog voldoet aan de privacyregels, zoals de AVG.
- Wees kritisch op wie toegang heeft tot welke data binnen jouw organisatie.
2. AI kan vooroordelen versterken zonder dat je het merkt
AI leert van data die je het geeft. Zit daar een scheve verdeling in, dan kan AI onbedoeld bepaalde groepen benadelen. Stel je voor: een AI die cv’s beoordeelt en onbewust minder kansen geeft aan vrouwen of bepaalde leeftijden. Dat is niet alleen oneerlijk, het kan ook grote schade opleveren voor je reputatie en zelfs juridische problemen.
Wat kun jij doen?
- Kijk goed naar de data waarmee je AI traint. Is die divers genoeg?
- Test regelmatig of beslissingen eerlijk en neutraal zijn.
- Betrek verschillende mensen bij het ontwikkelen en beoordelen van AI-toepassingen.
3. Misleiding door deepfakes en nepnieuws wordt steeds realistischer
AI maakt het makkelijk om beelden, video’s en geluiden te vervalsen. Denk aan nepvideo’s van politici, of een nepstem die zich voordoet als je baas. Dat maakt phishing en social engineering veel gevaarlijker. Zo kun jij of je collega’s zomaar slachtoffer worden van fraude of verkeerde beslissingen nemen op basis van onjuiste informatie.
Wat kun jij doen?
- Wees kritisch op onverwachte en verdachte berichten, ook al lijken ze echt.
- Train jezelf en je collega’s in het herkennen van nepcontent en social engineering (lees hier hoe wij dat doen).
- Gebruik tools die deepfakes en nepnieuws kunnen opsporen.
4. AI-beslissingen zijn niet altijd te doorgronden
Soms begrijp je niet precies waarom AI tot een bepaalde conclusie komt. Dit wordt het ‘black box’-probleem genoemd. Het zorgt ervoor dat je minder grip hebt op beslissingen, en dat het lastiger is om fouten of ongewenste effecten te herkennen. Zeker als het gaat om gevoelige onderwerpen kan dit veel risico’s opleveren.
Wat kun jij doen?
- Kies waar mogelijk voor AI-systemen die uitleg geven over hun keuzes (‘explainable AI’).
- Houd mensen betrokken in het proces, vooral bij belangrijke beslissingen.
- Documenteer wat de AI doet en check regelmatig of alles nog klopt.
5. AI-systemen kunnen zelf ook aangevallen worden
AI is niet onkwetsbaar. Er bestaan technieken om AI te misleiden, bijvoorbeeld door kleine aanpassingen in input waardoor AI foute beslissingen neemt. Ook kunnen hackers AI gebruiken om beveiligingssystemen te omzeilen of gevoelige data te ontfutselen.
Wat kun jij doen?
- Test AI-systemen op mogelijke kwetsbaarheden.
- Zorg dat je software en modellen altijd up-to-date zijn.
- Integreer AI-beveiliging in je bredere cybersecurity-strategie.
Verantwoord AI-gebruik met ISO 42001
De risico’s die we hierboven hebben besproken laten zien dat AI kansen biedt, maar ook nieuwe verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Gelukkig hoef je dat niet alleen te organiseren. Er is nu een internationale standaard die je helpt om AI veilig en verantwoord in te zetten: ISO 42001.
Deze norm geeft organisaties een raamwerk om AI-toepassingen te beheren op een manier die veilig, eerlijk en transparant is. Denk aan duidelijke richtlijnen voor ethiek, privacy, security en betrouwbaarheid. Daarmee verklein je de risico’s en laat je aan klanten, partners en toezichthouders zien dat je AI serieus en verantwoord gebruikt.
Samen met onze partners Brush AI en Tidal Control ondersteunen wij organisaties bij een succesvolle ISO 42001-implementatie. Meer weten? Lees hier ons verhaal.
Hoe je vandaag nog kunt beginnen
Met deze tips houd je grip op je data, bescherm je privacy en voorkom je vervelende verrassingen. Je hoeft het niet alleen te doen; hulp van experts inschakelen kan veel rust geven.
Wil je weten hoe AI veilig en verantwoord in jouw organisatie kan werken? Stuur ons gerust een berichtje. Samen kijken we wat het beste bij jou past.
